Với một nhà sưu tầm thực thụ, đầu tư whisky không hề là một canh bạc. Đó là niềm vui của việc sở hữu và thu thập. Đó là một hành trình, càng khó khăn càng khát khao chinh phục. Câu chuyện sưu tầm whisky đầy cảm hứng của 5 người đàn ông dưới đây sẽ khiến bạn thêm hào hứng về hành trình khám phá thú vị này.
Richard Gooding
Doanh nhân Richard Gooding (qua đời năm 2014) nổi tiếng là nhà sưu tập whisky quý hiếm suốt hơn hai thập kỷ. Năm 2020, bộ sưu tập gồm hơn 3.900 chai của ông, bao gồm một số tuyệt tác hiếm hoi của Macallan, Bowmore và Stromness, sẽ được mở bán tại hai phiên đấu giá uy tín vào năm 2020, với tổng số tiền dự kiến rơi khoảng 10 triệu USD.
Richard Gooding xuất thân từ gia đình sở hữu đế chế phân phối và đóng chai Pepsi Cola. Vào năm 1988, ông đã bán công ty cho PepsiCo và dành cả thập kỷ còn lại để trở thành nhà sưu tầm rượu whisky. Ông đã thực hiện những chuyến bay vòng quanh thế giới, đặc biệt là Ireland và Scotland, để thu thập những loại whisky mà ông yêu thích, đồng thời tham gia các cuộc đấu giá và mua rượu whisky trực tiếp từ các nhà máy chưng cất lừng danh. Cùng với sở thích sưu tầm, ông đã mua các loại rượu whisky độc nhất vô nhị để thưởng thức cùng bạn bè và người thân.
Bộ sưu tập của ông bao gồm một số chai hiếm có từ nhà máy chưng cất đã đóng cửa vào năm 1920 như Stromness và Dallas Dhu (đóng cửa năm 1983). Ông cũng thu thập những chai khác từ Hoa Kỳ, Ireland và Nhật Bản. Bên cạnh đó, ông còn sở hữu một chai Macallan 1926 Fine & Rare, một chiếc đã bán vào tháng 10 với mức giá kỷ lục 1.9 triệu USD ở cuộc đấu giá Sotheby’s tại London.
Claive Vidiz
Claive Vidiz là nhà sáng lập Brazilian Association of Whisky Collectors (Hiệp hội Nhà sưu tầm Whisky Brazil). Ông không chọn trở thành nhà sưu tầm Scotch whisky, mà như ông chia sẻ: “Công việc mang tính sở thích ấy đã chọn tôi.”
Bộ sưu tập của Claive Vidiz là một trong những bộ sưu tập Scotch whisky lớn nhất thế giới (khoảng 3.500 chai). Ông đã dành gần 4 thập kỷ để săn lùng những tuyệt tác whisky quý hiếm trên toàn thế giới. Ông bắt đầu công việc thu thập whisky vào năm 1970, và dần dần, bộ sưu tập nhanh chóng tăng lên gấp bội. Đến năm 2006, khi Claive ở độ tuổi 70, ông đã bán tài sản quý giá này cho đế chế khổng lồ Diageo.
Kể từ năm 2008, bộ sưu tập đã được trưng bày tại The Scotch Whisky Experience tại Royal Mile ở Edinburgh, điểm du lịch nổi tiếng nay đã trở thành thiên đường trải nghiệm whisky đầu tiên cho bao du khách quốc tế. Vidiz chia sẻ: “Tôi rất hạnh phúc khi bộ sưu tập của mình được thế giới chiêm ngưỡng và tận hưởng. Bằng cách đó, nó đã mở ra nhiều chiều sâu kiến thức cho con người về whisky.” Chính Claive Vidiz cũng là người đã tạo một trong những triển lãm rượu Scotch whisky có ảnh hưởng nhất và được xem nhiều nhất trên toàn cầu.
Trong những năm qua, Claive Vidiz đã thực hiện hơn 200 bài giảng về chủ đề Scotch whisky ở Brazil và nhận nhiều phản ứng tích cực từ người tham gia. Một trong số đó được Diageo tổ chức với hơn 500 khách tham dự.
Valentino Zagatti
Valentino Zagatti (85 tuổi) đã dành ba phần tư cuộc đời để theo đuổi sở thích sưu tầm rượu whisky, và sở hữu bộ sưu tập whisky lớn bậc nhất thế giới. Ông bắt đầu sưu tầm whisky từ năm 1960 và đã tích lũy được khoảng hơn 3.000 chai, phần lớn trong số đó thuộc loại whisky hiếm có nhất toàn cầu, trong đó có một chai Scotch whisky năm 1843 và các chai khác từ Macallan, Glenfiddich, Glenfarclas, Highland Park. Bộ sưu tập của ông phủ kín từ sàn đến trần ở mọi ngóc ngách trong ngôi nhà, chỉ trừ phòng tắm và phòng ngủ. Khoảng 5 năm trước, bộ sưu tập này đã qua tay SWI với sự hỗ trợ của nhóm 20 nhà đầu tư.
Valentino Zagatti chia sẻ: “Ngày bán bộ sưu tập của mình, tôi vô cùng xúc động. Tôi mất gần 60 năm để tích lũy chúng và coi chúng như những đứa trẻ mà bản thân sinh ra và nâng niu. Hãy tưởng tượng cảnh chào tạm biệt một đứa bé đáng yêu, bạn sẽ cảm thấy như thế nào? Đó là những nuối tiếc kèm theo nỗi nghẹn ngào. Nhưng khi họ bảo với tôi rằng họ sẽ biến bộ sưu tập của tôi thành viện bảo tàng, cuối cùng, tôi quyết định bán chúng.”
Gần đây nhất, khi mua và mở chai Talisker 40 tuổi, ông đã thực sự bị mê hoặc. Khi yêu thích loại nào, ông sẽ mua hai chai, một để uống, một để sưu tầm. Dù đã bán bộ sưu tập của mình nhưng ông chưa bao giờ ngừng công việc sưu tầm. Một lần nữa, ngôi nhà khiêm tốn của ông lại được lấp đầy bởi những tuyệt tác whisky mà ông xem như con cái. Ông tự hào về bộ sưu tập hiện tại, chủ yếu là rượu whisky và một số loại khác như Cognac và Armagnac hàng trăm tuổi, cũng như những chai Tequila cũ. Ông chia sẻ: “Khi đến với whisky, tôi không cô đơn nữa.”
Diego Sandrin
Vừa là nhà soạn nhạc tài ba, vừa là doanh nhân điều hành công ty sản xuất nhựa và cửa hàng whisky trực tuyến Lion’s Whiskey, Diego Sandrin sinh ra tại Venice và bén duyên với whisky bằng tình yêu sét đánh. Ngay từ năm 16 tuổi, ông đã tỏ ra thích thú những thiết kế và chai rượu whisky. Ông bắt đầu thu thập chúng khi dành dụm được chút tiền trong túi. Sau thời gian trong quân đội, ông đã trở về và vô tình nếm thử hương vị Macallan 25 tuổi và bị kích thích bởi sự ngọt ngào và mượt mà nơi đầu lưỡi của thứ “nước thánh” này.
Có giai đoạn, ông mua trung bình 15 chai mỗi tuần để làm giàu bộ sưu tập, và giờ đây, ông đã tiết chế hơn với con số dừng lại từ một đến hai chai trong tuần. Ông chủ yếu sưu tập whisky Ý. Riêng chai đầu tiên mà ông có được là J & B 20 năm tuổi, đóng vai trò quan trọng nhất và nằm ở vị trí đặc biệt trong phòng trưng bày của ông. Một số “nước thánh” khác phải kể đến Samaroli Springbank 1919 và một số chai Samaroli quý hiếm.
Hầu hết bộ sưu tập của ông được trưng bày tại Lion, nhưng ông có khoảng 1.000 chai đặc biệt tại nhà như Macallan, Port Ellen, Queen’s Visit, và Ben Nevis 63 tuổi, tất cả đều là Black Bowmores. Tuy nhiên, bộ sưu tập của Sandrin nổi tiếng với những chai rượu whisky từ thương hiệu Silvano Samaroli. Ông đã tích lũy khoảng 200 chai cũ của Samaroli trong chai thủy tinh trong suốt và 150 chai thủy tinh tối màu. Chúng bao gồm Laphroaig năm 1970, chiếc thùng hiếm chứa Springbank 12 tuổi, và bốn Bowmore Bouquets (một trong số đó được bán đấu giá 25.000 bảng Anh trong năm nay). Đây là một trong những bộ sưu tập Samaroli đầy đủ nhất trên thế giới.
Việt Nguyễn Đình Tuấn
Bắt đầu sưu tầm whisky từ 20 năm trước, doanh nhân gốc Việt Nguyễn Đình Tuấn chưa bao giờ tưởng tượng rằng cuối cùng ông sẽ sở hữu bộ sưu tập whisky đạt kỷ lục Guinness. Giờ đây, người đàn ông quê gốc tại TP. HCM được công bố là người lập kỷ lục Guinness cho bộ sưu tập whisky có giá trị nhất toàn cầu. Trong số 535 chai mà ông sở hữu, nhiều tuyệt tác whisky được xếp vào hàng hiếm và đắt đỏ bậc nhất.
Bộ sưu tập của doanh nhân người Việt được định giá khoảng 10.770.635 bảng Anh (khoảng 13,9 triệu USD). Tuy nhiên, nếu cộng thêm phí bảo hiểm của người mua (21%), hay bán thông qua một nhà đấu giá uy tín như Sotheby’s, thì giá trị tăng lên 13 triệu bảng Anh (khoảng 16,75 triệu USD). Đó là lý do vì sao bộ sưu tập whisky của doanh nhân này lập kỷ lục Guinness.
Nhưng chai whisky của ông Việt bao gồm một trong những bộ sưu tập Macallan Fine & Rare hoàn hảo, bao gồm cả tuyệt tác 1926 vô cùng quý giá. Macallan 1926 gần đây đã phá vỡ kỷ lục về chai whisky đắt nhất thế giới từng được bán, với mức giá 1,9 triệu USD. Và ông Việt sở hữu 3 chai như vậy. Những “báu vật whisky” khác trong bộ sưu tập phải kể đến 12 chai whisky Bowmore lâu đời nhất từng phát hành (cũng giữ kỷ lục về loại mạch nha Islay đắt đỏ nhất thế giới), và một trong 24 chai Springbank 1919 (một chai gần đây được bán với giá 220.000 bảng Anh).
Sẽ có nhiều bộ sưu tập sở hữu số lượng whisky nhiều hơn của ông Việt, tuy nhiên giá trị thì không thể bằng. Ông Việt có thể là một trong ba nhà sưu tầm trên thế giới sở hữu cả ba chai Macallan 1926 huyền thoại (nhãn Fine & Rare, Peter Blake và Valerio Adami). Và khi bộ sưu tập được tung ra, có lẽ, người duy nhất sở hữu 3 chai ấy là ông. Tin tức về bộ sưu tập này xuất hiện ngay sau nhiều kỷ lục rượu whisky bị phá vỡ gần đây. Đáng kể nhất có lẽ là bộ sưu tập được bán ở cuộc đấu giá Sotheby’s bởi một người có tên bí ẩn The Ultimate Whisky Collector. Chính chai Macallan 1926 của anh đã phá kỷ lục thế giới về chai whisky đắt nhất.
Tuy nhiên, không giống như The Ultimate Whisky Collector, ông Việt không có ý định từ bỏ bất cứ sản phẩm whisky nào trong bộ sưu tập của mình. Ông sẽ tiếp tục săn lùng những chai cũ và hiếm hơn để làm phong phú thêm bộ sưu tập quý giá này.